Algemene Beschouwingen 2021

Terug naar de Oudewaterse maat!

 

 

Actie, actie, actie, hield onze minister-president zijn gehoor tijdens de klimaattop in Glasgow in steenkolenengels voor. Vervolgens weigerde hij doodgemoedereerd de verklaring te ondertekenen om de overheidssteun aan fossiele brandstofprojecten te staken. Vanwege de demissionaire status van zijn kabinet of zoiets. Net zo gemakkelijk. Als een glasaal in een emmer snot. Onbedoeld bevestigde de demissionaris de aanklacht van de dappere Greta Thunberg tegen de duttende wereldleiders voor de apathische manier waarop zij onze planeet te gronde richten: bla, bla, bla!

 

Veel woorden, weinig daden

Deze ‘veel woorden weinig daden houding’ ontmoet ik ook regelmatig bij het Oudewaterse  gemeentebestuur. Ook over het milieu. Zie de gang van zaken rond de dringend noodzakelijke overgang naar natuurlijk groenbeheer. Onze voorstellen om als eerste stap(je) over te gaan op natuurlijk bermbeheer en de klepelmaaier te verbannen stranden steevast op de collegemantra voor ongewenst meedenken: geen geld, geen tijd. En pure onwil. Wethouder Kok gaat liever met een boer op de foto bij een Madurodam-geveltuintje met gecultiveerd perkgoed of een virtuele schaduwboom in een verlaten weiland die nooit geplant wordt.

Om hem uit de wind te houden en de schone schijn op te houden voor de inwoners, stellen De Onafhankelijken voor om het achterstallig groenonderhoud de komende jaren weg te werken: meer maaien, schoffelen, borstelen en vegen, te financieren uit een langere afschrijvingstermijn op de bomen. Als ze voor die tijd niet al afgeschreven en gekapt zijn wegens in de weg staan. Met de verkiezingen voor de deur moet het stoepje kennelijk schoon.

Of de lakse, vooringenomen aanpak van een agro-industrieel die de milieuwetgeving stelselmatig aan zijn laars lapt, de volksgezondheid in gevaar brengt en de omwonenden het leven zo zuur maakt, dat zij inmiddels hun nood niet meer publiekelijk durven uiten uit angst voor represailles. De reactie van de wethouder?  'Misschien zijn we wat naïef geweest’. Lont in het kruitvat. De nationale ombudsman mag het oplossen.

Feest van de rijken

Eenzelfde passieve houding neemt het college aan op andere terreinen. Neem het volkshuisvestingsbeleid. Nou ja, beleid; huisjesmelkers en woningsplitsers hebben ruimbaan in Oudewater en de invulling van schaarse bouwlocaties als Oranje Bolwerck en Westerwal wordt stelselmatig overgelaten aan projectontwikkelaars of, als het echt niet anders kan, aan de woningcorporatie. Zo nodig knutselt de wethouder met de bevriende bouwheer een gentlemen’s agreement in elkaar om openbare aanbesteding te omzeilen. Dat gedoe is alleen voor bruggen. Wat er aan de andere kant van de schutting gebeurt, laat zich raden. Het rendement staat voorop bij de ontwikkelaar, oftewel maximale opbrengst, minimale kosten. Het woningbouwprogramma wordt daarop afgestemd. De kosten van voorzieningen, de inrichting van de openbare ruimte waaronder parkeren en andere zaken zijn voor de overheid. Wat nou maatschappelijke verantwoordelijkheid?!

Gevolg is dat er in Oudewater al jaren niet of nauwelijks betaalbare woningen worden gebouwd. Om precies te zijn 10 op het OB en met een beetje geluk een handvol in Westerwal, van 2 ton of meer, want ook dat heet betaalbaar in de perverse woningmarkt.  Het college zorgt voor de rest: beeldkwaliteitsplan, bestemmingsplan. Kloostercel of penthouse, bij gebrek aan visie past het altijd in de Woonvisie! Met Statenland zal het niet anders gaan, want daar moet de gemeente zelf ook flink aan verdienen, minstens 2,5 miljoen voor het subsidiëren van het overdekte zwembad.

Na bijna vier jaar dociel naar de pijpen van de VVD&D66 gedanst te hebben, hebben de Onafhankelijken er met steun van het CDA op de valreep nog een motie uitgeperst om het falende, asociale beleid van de coalitie te maskeren. Het is veel te laat en veel te weinig, een typisch voorbeeld van na de oorlog in het verzet. Half Oudewater is al in verkeerde handen gevallen en verworden tot speeltuin van de rijken. Nu alleen nog een glazen overkapping boven de Markt en het is alle dagen feest. Het zal het scheidende college een zorg zijn. Ik zeg: geen geld, geen capaciteit. Kortom, een motie van wantrouwen was beter op zijn plaats geweest.

Parkeerchaos

Dan het parkeren, ook zo’n rampenplan. De gehanteerde parkeernorm is consequent te laag en zelfs de afkoopsom voor te weinig aangelegde parkeerplaatsen wordt zelden volledig geïnd, waardoor er veel te weinig geld in het parkeerfonds zit voor de aanleg van de broodnodige extra parkeervoorzieningen aan de rand van de binnenstad. Die hete aardappel heeft het college voor de verandering op het bordje gelegd van een groep enthousiaste inwoners en ondernemers. Vergezeld van de fraaie belofte dat het plan bij eenstemmigheid één op één zou worden overgenomen door de gemeenteraad. Maar zónder werkbudget en dus tot mislukken gedoemd. En zo geschiedde. Terug naar Af. Daarmee is de parkeerchaos is compleet in de binnenstad en zal de blikkenbrigade na oplevering van de appartementengebouwen op het Oranje Bolwerck en aan de Wijngaardstraat het straatbeeld nog meer gaan overheersen. Zeker als ook nog het onzalige plan voor het voormalige stadskantoor aan de Kapellestraat doorgaat. Dat kan, hoe ongewenst ook, zomaar gebeuren, want het past volgens het college uiteraard in de Woonvisie. Ik ben benieuwd hoe deze ontwikkelaar onder de afkoopsom voor te weinig parkeerplaatsen uitkomt.

Vandaar het herhaalde voorstel van De Wakkere Geelbuik om extra parkeervoorzieningen aan te leggen aan de Waardsedijk en de Zwier Regelinkstraat, zodat het stadscentrum eindelijk weer enigszins leefbaar kan worden gemaakt. De ingediende moties haalden het natuurlijk niet. Volgens de coalitie is er plaats genoeg aan de Waardsedijk. Het P-terrein staat altijd leeg, zegt de buurman,  behalve als het vol staat. Het college liet de naald uiteraard weer in de bekende groef zakken: geen geld, geen capaciteit. Voor het overdekte zwembad maakt de coalitie een uitzondering.

De black box van het zorgbeleid laat ik omwille van de tijd gesloten. Over de gewenste verantwoordelijkheden en taken en de grenzen daarvan van het tot instituut uitgegroeide stadsteam komen we ongetwijfeld nog vaak te spreken.

Vrije val

Ten slotte de financiële gevolgen van vier jaar wanbeleid en potverteren die zichtbaar zijn in de programmabegroting 2022-2025. De vaststelling van het gemeentelijke huishoudboekje is voor de liefhebbers het jaarlijkse hoogtepunt in de planning & control cyclus, zoals dat in jargon heet. Niet dat we in control zijn en de planningen gehaald worden, maar het klinkt wel zo. Zoals u zelf stelt is sprake van een momentopname, dit jaar nog meer dan anders. Geen reden om erg lang bij stil te staan dus. Ware het niet dat sprake van een zorgwekkende trend, zeg maar gerust een vrije val. Zeker als de onverantwoorde ambities van deze coalitie worden doorgezet is de bodem van de gemeentelijke spaarpot in zicht. En daarmee het einde van de gemeentelijke zelfstandigheid. Dat zou dramatisch zijn. Geen baas meer in eigen stad, maar wingewest van Woerden, u weet wel, de huidige hofleverancier die er zelf ook een potje van maakt en op de rand van bankroet balanceert. Je moet er niet aan denken.   

Tering naar de nering

De Wakkere Geelbuik vindt dat Oudewater de tering naar de nering moet zetten in plaats van tegen beter in te blijven potverteren. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald.

Dus geen overdekt zwembad, hoe leuk ook en hoe enthousiast en fanatiek de vrijwilligers van SBZO ook zijn. De hele opbrengst van een nieuwe woonwijk plus een miljoenengarantstelling, een gratis pareerterrein en een jaarlijkse exploitatie van 2 ton is wat ons betreft onverantwoord, waar allerlei basisvoorzieningen alleen met kunst en vliegwerk in de lucht kunnen worden gehouden, noodzakelijk achterstallig onderhoud op de lange baan wordt geschoven (zie de Hoenkoopse brug, groenonderhoud), straten en wegen vol kuilen en gaten zitten en verenigingen eindeloos moeten  soebatten voor een garantieprijs op oud papier.  

Dus een soberder verbouwing van De Klepper tot huiskamer van de stad met bibliotheek en verenigingsruimten, zoals afgesproken, in plaats van een amorf opvangcentrum voor achtergebleven ambtenaren en bestuurders en een koffiekamer met mini-bieb.

En ook geen uitverkoop van gemeentelijke gebouwen om de financiële gaten als gevolg van de hobby’s van de coalitie te dichten en de gemeente schoon op te leveren aan Woerden.  

Maar wèl een grondige herziening van geldverslindende luchtfietserij als het Masterplan Binnenstad, waar niemand op zit te wachten, zorgvuldiger omgang met zorg en welzijn en een ruimhartiger houding ten aanzien van de Oudewaterse verenigingen, het cement van de Oudewaterse samenleving.

Én heroverweging van de deelname aan gemeenschappelijke regelingen en praatclubs. Nut en noodzaak van Regionale Energie Strategie, een Regionale Economische Agenda en Omgevingsvisie zijn hoogst twijfelachtig, nog afgezien van het gebrekkige of ronduit ondemocratische gehalte van de vele bestuurlijke en ambtelijke koffiekransjes. Maar het kost de wethouders en ambtenaren wel zeeën van tijd die dringend is om de eigen stad beter en meer betrokken te besturen. Samen met de inwoners, want ook daar schort het ernstig aan in Oudewater.

Wijsheid in pacht

Naar bezwaren, wensen en ideeën van burgers wordt überhaupt niet geluisterd door dit college, naar de kritiek en voorstellen van de coalitie evenmin. De coalitie denkt de wijsheid in pacht te hebben. Kenmerkende uitspraken zijn:

Wethouder Kok: Ik heb u gehoord, maar doe er niets mee.

Wethouder Duindam: daar gaat uw raad niet over, en:  het past binnen de gestelde kaders. ( En zo niet, dan is er altijd nog de kruimelregeling. Geen wonder dat de juridische kosten zo hoog zijn.)

Wethouder Lont:  Wethouder Lont…?! Onhoorbaar en onzichtbaar.

Zulke wethouders zijn niet meer van deze tijd.

Als het college eerlijk is, weet het zelf ook wel dat het roer drastisch om moet. In de aanbiedingsbrief - redelijk leesbaar trouwens, waarvoor mijn complimenten – erkennen de wethouders dat Oudewater er financieel belabberd voor staat. Als de raad op de ingeslagen weg voortgaat komt de bodem van de Algemene Reserve, primair bedoeld als appeltje voor de dorst en niet voor het financieren van de hobby’s van de coalitie, in zicht. De hoop is gevestigd op extra geld uit Den Haag, maar die hoop kan met het huidige kabinet en het aangetaste geheugen van rovershoofdman Rutte zomaar ijdel blijken.

En op de opbrengst van de verkoop van de laatste gemeentelijke gebouwen, het tafelzilver zeg maar en de verwachte winst op plan Kerkwetering, de geplande nieuwe bouwlocatie. Maar dat duurt nog een aantal jaren.

De OZB en de tarieven van de afvalstoffen- en rioolheffing moeten sowieso omhoog. De burger betaalt wel.   

Het zal duidelijk zijn dat De Wakkere Geelbuik niet instemt met deze begroting, omdat we niet achter de uitgangspunten, de kaders zo u wil, staan. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. We moeten terug naar de Oudewaterse maat! 

Dank u wel.

Algemene Beschouwingen 2020

Wie maakt ons los?

 

Begroting 2021

Aan de cijfertjes in de gemeentebegroting moet je als volksvertegenwoordiger niet al te veel waarde hechten. De meeste kloppen alleen op het moment dat het document vastgesteld wordt. Daarna begint het grote afwijken en wijzigen, als gevolg van tegen- en meevallers, raadsbesluiten, bestuurlijke blunders, enz. En aan het eind van het jaar blijft er steevast een flink bedrag over, door te pessimistisch ramen en, vooral, doordat de uitvoering van allerlei plannen vertraagd is.  Let wel even op de tarieven van de gemeentelijke belastingen en heffingen. Die verhogingen – verlaging komt vrijwel nooit voor - gaan namelijk geheid wel door. Net als vorig jaar zijn ze niet mals. De inwoners betalen het gelag!

Juridische kosten

In de zogeheten aanbiedingsbrief stelt het college dat Oudewater financieel gezond is, naar zeggen vooral dankzij de dit jaar verlengde dienstverleningsovereenkomst (DVO) met Woerden. Dat is een boude uitspraak. Ik constateer dan we inmiddels 5 miljoen per jaar afdragen aan de nazaten van Herman, waaronder 33.000 euro’s extra aan de afdeling juridische zaken. Dat krijg je ervan als het college reële bezwaren van burgers consequent ongegrond verklaart en een wethouder het steevast beter denkt te weten dan de rechter. 

Niettemin vormt de overeenkomst volgens het college – ik citeer - ‘de solide basis voor de gemeentelijke zelfstandigheid.’ Nog zo’n bewijs uit het ongerijmde, temeer omdat de financiële positie van hofleverancier Woerden hoogst zorgwekkend is. De gemeente kampt met een miljoenentekort.  Het kan haast niet anders dan dat dit ten koste gaat van de dienstverlening aan Oudewater.  De bij het afsluiten van de eerste overeenkomst gestelde doelen: betere dienstverlening, verminderde kwetsbaarheid en meer efficiëntie zijn sowieso niet gehaald. Vraag maar aan de inwoners. En ook de zwaarbevochten beleidsvrijheid neemt zienderogen af. Woerdens wil wordt wet. Maar we kunnen er altijd over praten, om met wethouder Kok te spreken. Dat vindt de coalitie kennelijk voldoende.

Te koop

In het vervolg drukt het college het opgeroepen optimisme meteen de kop weer in met de verzuchting: ‘als we stil zitten, kunnen we de tent wel sluiten.’ De raad zou zich maar rare dingen in zijn hoofd halen, het bouwen van een overdekt zwembad bijvoorbeeld….  

De beweging van het college blijkt vooral te bestaan uit het te koop aanbieden van het resterende gemeentelijke vastgoed, waaronder het stadskantoor en, let maar op,  de Klepper. De nieuwe burgemeester kan ook in Woerden kantoor houden of thuiswerken. Ook de Vierbergenweg en de sinds jaar en dag verwaarloosde Hoenkoopse brug staan in de etalage. Wie maakt me los? Nog even en Oudewater bezit alleen nog het stadhuis. O nee, dat wordt een partycentrum. Het college zelf spreekt verhullend over ‘optimalisatie van de vastgoedportefeuille.’ Funda is er niets bij. En dat allemaal om de zogenoemde ‘kroonjuwelen’ van de coalitie te realiseren: De Klepper, het zwembad en de uitbreiding van bedrijventerrein Tappersheul.

Bedrijfsverzamelgebouw

Dat wil nog niet erg lukken: het plan om De Klepper te verbouwen tot huiskamer van de stad dreigt door de uit de hand gelopen onderzoekskosten te verworden tot een bedrijfsverzamelgebouw, annex opvang voor dakloos geworden bestuurders en ambtenaren. Plus een mini-bieb en een digitale politiepost. De verenigingen hebben het nakijken. Ik zeg: verkopen! Over het overdekte zwembad kunnen we kort zijn: er rust weliswaar een taboe op om het eerlijk te zeggen, maar dat komt er niet. Gelukkig maar. Het is domweg onbetaalbaar. Ons advies: leef met vlag en wimpel en houd het simpel: neem een voorbeeld aan Haastrecht en Montfoort. 

De uitbreiding van bedrijventerrein Tappersheul gaat wel door, eindelijk. De onnavolgbare uitgiftesystematiek van de kavels maakt reeksen los, volgens het college. Reeksen bezwaren? We laten ons verrassen. Hopelijk gaat het college meteen aan de slag met het opstellen van een nieuw bestemmingsplan en een plan voor fatsoenlijke huisvesting voor de arbeidsmigranten die her en der op het terrein zijn gehuisvest.  Misschien staat er nog wel ergens een kantoorgebouw leeg... Op die manier komt de immer gewenste maar nimmer bereikte doorstroming in het plaatselijke woningbestand pas echt op gang.

Achterstandswijk

Het beheer van de openbare ruimte en vervoer zoals dat officieel heet, laat onverminderd ernstig te wensen over. Oudewater begint steeds meer op een achterstandswijk te lijken: welig tierend onkruid, verzakte straten en stoepen, zwerfvuil en parkeeroverlast bepalen het straatbeeld. Daar hebben we het Masterplan voor, een grotesk van de werkelijkheid losgedanst veeljarenplan. Doe ons  maar een ouderwetse stratenmaker, een plantsoenendienst en een parkeerwachter. Dat zet meer zoden aan de dijk dan misleidende categoriseringen als schoon, heel en veilig en – ik citeer – in gesprek gaan met de raad over ambities, beeldkwaliteit en middelen. Kortom, meer uitvoering, minder beleid. Ik voeg graag de daad bij het woord met een motie voor de invoering van natuurlijk groenbeheer, een kleine maar belangrijke en eenvoudig te realiseren bijdrage aan het verbeteren van onze leefomgeving. U weet wel, die motie die vorig jaar werd verworpen, omdat het college er al mee bezig was…

En laat dat onderzoek naar het terugkopen van de openbare verlichting maar zitten. Met het vorige is ook niets gedaan en bij schade moeten we het toch zelf betalen, nietwaar wethouder Lont? Het enige lichtpuntje in de misère is dat we ruim 1,5 ton gaan investeren in materieel voor gladheidsbestrijding. Nu nog een masterplan voor de terugkeer van de winter.

Over het sociaal domein is veel te zeggen, maar dat kan ook een andere keer. Ik beperk me tot de constatering dat deze black box steeds duurder en ondoorzichtiger wordt.

Woningzoekenden in de kou

Wonen (ver)wordt in Oudewater steeds meer tot een privilege voor de happy few. Beginners, ouderen en mensen met een bescheiden beurs hebben het nakijken op de overhitte woningmarkt. Bij gebrek aan visie, regie en daadkracht is er geen enkel uitzicht op verbetering. Intussen vullen de projectontwikkelaars hun zakken en verzaakt Woningraat haar maatschappelijke taak als sociale volkshuisvester.  De eerlijkheid gebiedt te vermelden dat ook externe factoren niet helpen. Ik noem de asociale verhuurdersheffing, de Tiende Penning van de ontaarde aanhangers van ongebreidelde marktwerking uit Den Haag.

En de Huisvestingsverordening Regio Utrecht. Als gevolg van de verordening komt slechts een kwart van de beschikbare sociale woningen ten goede van de Oudewaterse woningzoekenden. Dat klemt te meer omdat er al zo weinig in de sociale sector gebouwd wordt. Het is als een uitslaande brand blussen met een conservenblikje met een gat in de bodem. Daar moeten we dus zsm vanaf. Daarom heb ik bijgaande motie voorbereid.

Kloof

Tot slot enkele algemene waarnemingen, indachtig de traditie.

Het gemeentebestuur zegt te hechten aan behoud van de zelfstandigheid, de autonomie en beleidsvrijheid. Dat is lovenswaardig. De Wakkere Geelbuik gelooft in kleinschaligheid, korte lijnen, daadkracht en vernieuwing. Zelfstandigheid schept ook verplichtingen. Daarin schieten wat ons betreft dit college en deze coalitie schromelijk te kort.

In plaats van samen met de inwoners en de gemeenteraad voortvarend aan de slag te gaan met belangrijke maatschappelijke opgaven als wonen, welzijn, gezondheid, duurzaamheid, enz. past het college passief op de winkel en verdoen de dagelijks bestuurders hun tijd aan regionale, niet-democratisch gelegitimeerde, ‘tafels’, ‘werkplaatsen’ en ‘ateliers’ waar zij niets te halen of brengen hebben. Behalve dan het verkwanselen van het landelijke gebied voor windmonsters en zonnevelden. Betrokken en meedenkende inwoners daarentegen worden niet gehoord, andersdenkende collega-volksvertegenwoordigers genegeerd, soms zelfs geschoffeerd. De kloof tussen burger en bestuur wordt almaar dieper, en in de volksvertegenwoordiging regeren polarisatie en apathie.  

De Wakkere Geelbuik vraagt zich in gemoede af hoe lang de kruik nog te water gaat. Steeds vaker bekruipt me de gedachte dat barsten misschien maar beter is…

Bedankt voor uw aandacht.

 

De Wakkere Geelbuik

17 november 2020

Algemene Beschouwingen 2019

College verzaakt taken en legt rekening bij de burger


De jaarlijkse begrotingsbehandeling is een bijzonder ritueel in het lokaal bestuur. Het proces verloopt volgens een vast patroon met allerlei tussenstappen en -stapjes in een eindeloze cyclus van verzamelen, verdelen, ramen, vaststellen, wijzigen en afsluiten. Een begroting is een cijferspelletje voor liefhebbers, legde een actuaris me ooit uit. Een momentopname in een poging grip te houden op de inkomsten en, vooral, de uitgaven, voortkomend uit onzekerheid. Zij hechtte er niet al te veel waarde aan. Elke begroting is rond te maken, beweerde zij. En zo speelde zij met miljoenen. Maar eigenlijk vond zij de onderliggende verhalen, overwegingen, de trends, keuzes en verklaringen, kortom de wereld achter de cijfertjes veel interessanter.


Ik denk er net zo over. Daarom maak ik niet veel woorden vuil aan het ongetwijfeld met aandacht en toewijding samengestelde werkstuk. Dat heeft ook weinig zin, want na de traditionele maaltijd (wat eten we trouwens, Chinees?)  wordt de begroting, al dan niet marginaal gewijzigd, ‘gewoon’ vastgesteld en gaan we over tot de orde van de dag.

 

Rijkaard vermomd als bedelaar
De Wakkere Geelbuik stelt vast dat het bij de start ontstane of gecreëerde theoretische gat in de begroting gedicht is. Da’s fijn, want anders moesten we misschien persoonlijk bijlappen en komt er weer een boze gedeputeerde langs om ons vermanend toe te spreken. Of erger, worden we onder curatele gesteld.  Net als in de vorige eeuw, toen ik hier als beginnend verslaggever regelmatig zat. Hoewel erger? Het leverde Oudewater jarenlang forse aanvullende financiële uitkeringen van de Rijksoverheid op. Tot groot genoegen van de toenmalige bestuurders, die samen met de toegewijde gemeentelijke comptabelen de tekorten vele jaren kunstmatig in stand hielden. Tot Den Haag het welletjes vond en de als bedelaar vermomde rijkaard de artikel 12 status ontnam.

Voorkomen is beter dan bloeden
In zekere zin herhaalt de geschiedenis zich. Het bij de presentatie van de concept-begroting geschetste tekort had immers eenvoudig voorkomen kunnen worden. Op verschillende manieren. Door andere keuzes te maken.

Bijvoorbeeld door af te zien van megalomane projecten zoals de ontwikkeling van een ‘sportcluster’ in Oudewater Noord.

Of door het vereenvoudigen van het Masterplan Binnenstad tot praktische, Oudewaterse proporties. Was het nu echt nodig om 3 ton kapot te slaan op het reconstrueren van het IJsselvere? Natuurlijk niet. Het is er onveiliger geworden, de parkeerproblemen zijn gebleven en we hebben er weer een onderhoudsintensief monocultuurtje bij. Dat wordt maaien of, erger klepelen. Ik zeg: beplanten dat gazon!

Of door het afbestellen van de nieuwe Wilhelminaweg van Pruisenbrug te Hekendorp. Deze golden gate bridge kost de gemeenschap bijna een miljoen! Terwijl het fiets-/voetgangersbruggetje met een flinke opknapbeurt door plaatselijke bedrijven nog jaren meekan. Het keer op keer uitgestelde grootonderhoud aan de Hoenkoopsebrug is echt veel dringender. Kijk niet vreemd op, als die brug er binnenkort de brui aan geeft!


Of door zelf de broekriem aan te halen, door minder diensten af te nemen van Woerden. Daarmee geven we het goede voorbeeld en doen we meteen iets aan de ‘geruisloos’ oplopende rekening van de gedwongen winkelnering bij Woerden en aan het normaliseren en verzakelijken van deze bestuurlijke jumelage.
En zo kan ik nog wel even lang doorgaan.

 

A-sociaal

Maar niets van dit alles om de tering naar de nering te zetten en een tekort te voorkomen. In plaats daarvan legt de college de rekening bij de inwoners. Allereerst wordt stevig bezuinigd op voorzieningen voor Oudewatenaren die ondersteuning of zorg nodig hebben. Op trapliften, woningaanpassingen, invalideparkeerplaatsen, declaraties, sportstimulering, inburgering, en natuurlijk op de jeugdzorg. Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst, nietwaar? Financieel zetten de kortingen weliswaar weinig zoden aan de dijk - het was al te weinig - maar de a-sociale aanpak is kenmerkend voor het gebrek aan solidariteit en dienstbaarheid van deze coalitie van VVD&D66, De Onafhankelijken en CU&SCP. Ik schaam me er plaatsvervangend voor!

 

Zakkenklopperij
Toen deze eerste kaasschaaftranche niet genoeg opleverde, kwam het college op het lumineuze idee om het stadskantoor in de verkoop te doen. De gebruikers gaan maar ergens vergaderen, in het café of Woerden. Dan is dat relict van de gemeentelijke autonomie ook maar begraven. Mochten die vasthoudende wakkere geelbuiken te veel aanhang krijgen en het in hun hoofd halen om weer voor zichzelf te beginnen.
Voor dit soort bestuurlijk vandalisme ken ik maar één fatsoenlijk woord: ongehoord!

Maar het kan nog erger. Bij gebrek aan ander tafelzilver klopt het college bij de inwoners aan met een exorbitante verhoging van de OBZ met 10% Let wel, het gaat om een extra verhoging bovenop de al ingeboekte stijging met 5%. Ook de tarieven van de afvalstoffenheffing en rioolheffing worden opgeschroefd. Per saldo gaat het gemiddelde Oudewaterse huishouden jaarlijks € 125 meer betalen, in totaal bijna € 900 per jaar. Ziezo gat gedicht. Bedankt voor uw bijdrage.
En wat krijgen de inwoners terug voor deze zakkenklopperij?

- Een rommelige stad met veel achterstallig onderhoud aan straten en stoepen en boordevol blik als gevolg van ongecontroleerde woningsplitsing en huisjesmelken.

- falende volkshuisvesting en stagnerende woningbouw (zie de Wijngaardstraat, Oranje Bolwerk, Schuylenburchtlocatie en Westerwal)

- Een schraal en versnipperd sociaal domein, met onvoldoende samenhang tussen wonen, welzijn (zie verkeerde aanpak herontwikkeling Schuylenburchtlocatie, huiskamer van de Stad, eenzaamheidsproblematiek, Thuishuisinitiatief, verpleegzorg, stadsteam, enz.)

 

Veel woorden, weinig daden
Ook op andere terreinen blinkt het college niet bepaald uit door visie en daadkracht, of het nu om de toekomst van de gemeente gaat, het landelijk gebied, groenbeheer, milieu, zorg of parkeren, het houdt niet over. Veel plannen, toezeggingen en woorden, weinig wol.
Laat staan de communicatie. In plaats van met burgers, ondernemers en boeren én de gemeenteraad natuurlijk, in gesprek te gaan over het beheer, de ontwikkeling en de toekomst van de gemeente, schuift het college liever aan bij allerlei ‘tafels’, om mee te babbelen met de grote jongens en meisjes over gewichtige kwesties als energietransitie, omgevingsvisie en economische agenda.

Boeiend hoor, maar als het op tastbare maatregelen komt, geeft het college niet thuis. Zie het schijntje dat besteed wordt aan de uitvoering van de met veel bombarie opgetuigde energieagenda en de hardnekkige weigering om over te gaan op natuurlijk groenbeheer. De klepelmaaier blijft dood en verderf hakken in de Oudewaterse bermen en groenstroken. Maar intussen wel met droge ogen de ondernemers in Tappersheul III verplichten om hun pand van groene daken te voorzien. Zodat alleen welgestelde ondernemers van de uitbreiding profiteren. Ik waag maar weer eens een poging om dat te veranderen.
En in plaats van zelf na te denken, huurt het college bij voorkeur allerlei adviseurs in om dit voor hen te doen. De vaak dure onderzoeken stapelen zich op maar leiden zelden tot uitvoering. Misschien maar beter ook. Al met al verzaken de wethouders hun taken.

 

Neutrale tekstschrijver, eindelijk!

Is er dan helemaal niets positiefs te melden? Natuurlijk wel.
Na eindeloos duwen en trekken hebben we vanaf vandaag een gemeentelijke tekstschrijver die neutraal verslag gaat doen van wat er hier op het stadhuis besproken en besloten wordt door de gemeenteraad. Als tegenwicht voor de wat ik noem beleidsmarketing vanuit het stadskantoor. Vreemd genoeg zijn deze niet zelden tenenkrommende promo’s van het zittende bestuur vandaag de dag algemeen geaccepteerd. Ik zal er nooit aan wennen. Hopelijk helpen de objectieve verslagen van de tekstschrijfster ook tegen de eenzijdige, soms zelfs ronduit tendentieuze en beledigende berichtgeving in de lokale pers. Betrouwbare, onafhankelijke informatievoorziening is een belangrijke pijler van onze democratie. Hulde!
Ik dank u voor uw aandacht.

 

De Wakkere Geelbuik

Algemene beschouwingen 2018 

Zoet & Zuur

 

Veel mensen beweren dat terugblikken geen zin heeft en we alleen vooruit moeten kijken. Die mening deel ik niet. We moeten weliswaar niet blijven hangen in het verleden, maar het is goed om af en toe achterom te kijken naar wat er gebeurd is en waar we van vandaan komen, zodat we er lering uit kunnen trekken, om herhaling van fouten te voorkomen én om kansen te benutten. De toekomst ligt in het verleden.

Wees gerust, ik hou het kort en bij mezelf. 2018 was een turbulent jaar. Als trouw lid van de Onafhankelijken maakte ik in het voorjaar van nabij mee hoe de partij bij de gemeenteraadsverkiezingen door de kiezers genadeloos werd afgerekend voor de tegenvallende prestaties van de vorige coalitie. We hadden het kunnen weten. Net als in de landelijke politiek is regeren met de VVD ook in de lokale politiek een hachelijke onderneming. Zeker als de fractie, het bestuur en de wethouder niet op dezelfde golflengte zitten.

Het is niet aan mij om de vuile was buiten te hangen, maar de eerlijkheid gebiedt te vermelden dat het ook vóór de raadsverkiezingen al stevig rommelde binnen de partij. Tussen de hardliners en zachte heelmeesters, de rekkelijken en preciezen zo u wilt. En tussen de stamoudsten en het werkvolk. De stammenstrijd mondde uiteindelijk uit in het aanwijzen van een zondenbok. Dat onzalige lot trof mij. En in een coup. Om kort te gaan - ik zeg het met een knipoog - de ooit zo progressieve, sociale en strijdvaardige partij is verworden tot een flauwe cocktail van KVP en PvdA.

Treft mij dan geheel geen blaam en ben ik niet in staat tot zelfreflectie, zoals de framing in de pers bij herhaling wil doen geloven? Natuurlijk wel. Ik ben geen heilige en heb ook niet altijd gelijk. Ik heb ook steken laten vallen en ben soms te scherp en te halsstarrig. Maar zo
een dolkstoot onder de gordel en met voorbedachten rade, heb ik niet verdiend, vind ik. Zo behoren mensen niet met elkaar om te gaan, zelfs politici niet.

Afijn, genoeg teruggeblikt. Op naar de toekomst! Om de idealen en waarden waarover ik ooit de politiek in gegaan ben, levend te houden, vaar ik voortaan mijn eigen koers: eerlijk, open, sociaal en strijdbaar. Dat kan en wil ik niet alleen. Daarom heb ik onlangs de aanzet gegeven voor een nieuwe politieke beweging opgericht: De Wakkere Geelbuik, naar de actiegroep die zich eind vorige eeuw inzette voor het openbreken van de politieke achterkamertjes en serieuze inspraak van de inwoners, burgerparticipatie zeggen we nu. Niets nieuws onder de zon. Iedereen kan meedenken en meedoen. Democratie van ‘onderaf’ dus.

Dat is hard nodig, want het huidige bestuurssysteem in ons land loopt op zijn laatste benen. Het systeem is te ingewikkeld, stroperig en ondoorzichtig. Voor de gewone Nederlander is er geen touw meer aan vast te knopen. Met alle gemor, verwijten en apathie van dien. Door de ontembare regelzucht en het overhevelen van allerlei taken – zogenaamd om de uitvoering dichter bij de burger te brengen, maar in de praktijk vooral om te bezuinigen - zijn de ambtenaren dolgedraaid en de bestuurders radeloos.

De wanhoop nabij hebben we in de afgelopen jaren een scala van ondoorzichtige, onbeheersbare en ondemocratische samenwerkingsverbanden opgezet, dure, grotendeels zinloze gemeentelijke herindelingen en fusies doorgevoerd – want groot is beter! – en bestuurlijke kunstgrepen verzonnen. De invoering van het zogenoemde dualisme voorop. Waardoor de gemeenteraad en de colleges van B&W steeds vaker tegenover elkaar staan in plaats van samen optrekken. Menig wethouder gaat er vroegtijdig aan ten onder, evenals de daadkracht van het bestuur. Het heeft allemaal weinig geholpen om het bestuur te verbeteren. Integendeel, het bestuur is er alleen maar ingewikkelder, duurder en ondemocratischer op geworden. Zelfs in een kleine gemeente als Oudewater, is de kloof tussen bestuur en inwoners dieper dan ooit.

Actief bemoeien
Als we als inwoners weer serieus willen worden genomen en baas in eigen stad willen zijn, moeten we uit onze stoel komen en ons actief gaan bemoeien met het bestuur van onze stad. In plaats van lijdzaam toe te zien, hoe de politieke partijen hun ronkende verkiezingsprogramma’s weer niet waarmaken. We moeten onze stem laten horen. Over waar en voor wie woningen gebouwd kunnen worden: jongeren, ouderen en gezinnen. Over hoe we omgaan met de voorzieningen en verenigingen, zodat de stad leefbaar blijft. Over hoe we zorgen dat Oudewaternaren de zorg en ondersteuning krijgen die zij nodig hebben.

Kortom, over aller grote en kleine zaken die de kwaliteit van ons leven en onze leefomgeving en de toekomst van onze stad bepalen.
De Wakker Geelbuik moet een bruisende beweging worden van betrokken inwoners die iets willen betekenen voor de Oudewaterse gemeenschap
Tot zover de promo voor De Wakkere Geelbuik.

 

Bedelaarsact

Terug naar het onderwerp van vandaag: de gemeentebegroting als financiële onderlegger van het beleid voor de komende jaren. Ik houd het kort, zoals u van mij gewend bent.
In de inleiding schrijft u: Alleen met inzet van gemeente en gemeenschap samen
kan Oudewater boven zichzelf uitstijgen. Ik weet niet of we daar op zitten te wachten, maar ik houd wel dat soort retoriek. U vervolgt met: Gelukkig verkeerd - met een d - Oudewater in een gezonde financiële positie. Dat verklaart - met een t - veel.
U meldt met gepaste trots dat de begroting sluit. Dat is mooi, maar niets bijzonders. In Oudewater starten we traditiegetrouw altijd met een dreigend, soms zelfs dramatisch tekort. Om vervolgens steevast met een rekeningoverschot te eindigen. De ouderen onder u zullen zich misschien nog herinneren dat Oudewater rijk geworden is met deze truc, beter bekend als de artikel-12 status. Jarenlang deden we ons armlastig voor en stopte het rijk ons een aanvullende uitkering toe. We danken er onze goedgevulde reserve aan.

Om de een of andere reden zijn we verslaafd geraakt aan deze bedelaarsact.
Dat kan twee dingen betekenen: we zijn van nature te pessimistisch. Of we maken te weinig van onze plannen en voornemens waar. Dat is een serieus probleem.
Op zoek naar mogelijke oorzaken zie ik prachtige doelenbomen in de programmabegroting. Daar kan het niet aan liggen.

Een waarschijnlijker boosdoener zijn de kernboodschappen waarin van het waarom en hoe van de respectievelijke programma’s kernachtig is samengevat. Nou ja kernachtig, de meeste teksten zijn vaag en getuigen van weinig visie. Dat is jammer, want zonder vergezichten wordt een mens kortzichtig.

 

Cijfertjes

Dan toch maar inzoomen op de cijfertjes. Misschien brengen die meer duidelijkheid over de onderliggende visie en ambities van het college.
Ik neem de aanbiedingsbrief en de programma’s globaal met u door:

U raamt € 27.800 voor extra maaien. Dat is vast voor de afgesproken invoering van natuurlijk groenbeheer. Of niet?

Over de € 60.000 voor nieuw meubilair voor het stadskantoor is al het nodige gezegd: pure verspilling, zeker nu er steeds minder ambtenaren in het stadskantoor in Oudewater werken. Ook op afgeschreven stoelen kan een mens zitten. Van dat geld hadden we beter

een nieuwe fietsenstalling voor bij de bushaltes aan de Utrechtse straatweg kunnen kopen. Ik kom daar straks op terug.

Er is gelukkig ook zoet.
Ik ben blij met de geraamde verhoging van de tarieven voor huishoudelijke hulp. We betaalden te weinig voor deze belangrijke vorm van hulp die vaak duurdere zorg voorkomt of uitstelt.

Minder vrolijk word ik van de almaar stijgende kosten voor de uitvoering van het zogeheten sociaal domein:
- voor de zoveelste uitbreiding van de zogeheten backoffice: weer een ton erbij. Daar is het geld niet voor. Het moet echt zoveel mogelijk aan de zorg en ondersteuning en het welzijn van de Oudewaternaren worden besteed.
- voor het organiseren van de ‘integrale toegang ‘als onderdeel van de begeerde transformatie, 2,5 ton. Ik ben erg benieuwd wat dat oplevert voor de inwoners ervoor krijgen.

Ook de 10.000 gereserveerd voor het beoordelen van de klachten en meldingen over verkeerssituaties, bevreemd me. Is er geen verkeerskundige kennis in de winkel Woerden voorhanden?

Nog één: de raming voor de vervanging van de Wilhelmina van Pruisenbrug wordt steeds hoger: 9 ton. Natte vingerwerk? Gelukkig beginnen de werkzaamheden pas op zijn vroegst in september van 2019 volgens de planning. Minstens de helft van de kosten kan dus worden overgeheveld naar 2020. Heb ik meteen dekking voor mijn moties.

Ook het programma Bestuur, Dienstverlening en Veiligheid bevat zoet en zuur.
Allereerst complimenten aan de coalitie voor het aanstellen van een derde wethouder. Plus afspraken over betere informatievoorziening aan de burger, onder andere door het inhuren tekstschrijver voor neutrale berichtgeving over raads- en foravergaderingen en andere belangrijke publieksbijeenkomsten. Wanneer starten we?

Ook een schouderklop voor uw inspanningen om het huishoudelijk afval nog verder te scheiden en de prullenbakken op straat vaker te legen.

En het realiseren van een voetgangersbrug tussen binnenstad en Westerwal. Toch?

Maar anderzijds wel weer erg veel onderzoeken naar: sluipverkeer, tegengaan van verstening, gescheiden hemelwaterafvoer en parkeren. Alweer?
Wat De Wakkere Geelbuik betreft steken we het geld in concrete maatregelen, waarvan we zeker weten dat ze helpen, zoals dat natuurlijk bermbeheer en die fietsenstalling.

En het weer in eigen beheer nemen van de openbare verlichting in plaats van te veel blijven betalen aan de commerciële lantaarnopstekers van City Tec. De uitkomst van de aangekondigde businesscase à raison van 13,5 mille is al jaren bekend. Dat geld kunnen we beter besteden aan het terugkopen van de palen en armaturen.

De opgaven in het sociaal domein zijn te veelomvattend om op dit moment uitvoerig op in te gaan. Wat ons betreft ontbreekt het nog altijd aan visie en inzicht om de juiste keuzes te maken. Laat staan om de begeerde beweging van transitie naar transformatie vorm te geven. De eenzijdige aandacht voor preventie door sport en spel en samenwerking tussen sportverenigingen is echt veel te mager. En het er met de haren bijslepen van het langverbeide overdekte zwembad is ook weinig geloofwaardig. Ik kom er bij gelegenheid graag op terug.

Ook de visie en ambities op het gebied van cultuur, economie en milieu zijn niet om over naar huis te schrijven. Datzelfde geldt voor sport en onderwijs. Maar dat komt misschien nog.

Regie uit handen

Ronduit triest is het programma RO en wonen. Van de ambitieuze afspraken in het coalitieprogramma over het vooraf formuleren van een visie door de raad en het voeren van effectieve regie door het college is vrijwel niets meer terug te vinden. Gemakzuchtig en reactief geeft het college het voortouw weer uit handen aan de eigenaren en beoogde projectontwikkelaars. Zoals vanouds. De cowboys die Westerwal voor een prikkie hebben overgenomen van Heilijgers, de ‘gentlemen’ die Oranje Bolwerck zonder concurrentie in de schoot geworpen krijgen en voormalige woningbouwvereniging ‘Woningraat Vastgoedbeheer’ kunnen tevreden zijn.
De merkwaardige motie van de coalitie, waarin zij de eigen wethouders aan de zelfgemaakte, zij het alweer uitgeholde afspraken herinnert, moet gezichtsverlies kennelijk voorkomen. Vort wethouders, laat die bouwers maar wat bedenken, dondert niet was, als jullie maar opschieten. Het resultaat laat zich raden: middelmatigheid boven kwaliteit en rendement boven maatschappelijke opbrengst. En vertraging door slecht georganiseerde inspraak. De Oudewaterse woningzoekenden zijn de dupe.

 

Sluipende inlijving

De betekenis van de stoere uitsmijter ‘Zonder geld geen Zwitsers’ ontgaat me. Oudewater heeft immers genoeg geld op de bank staan. We besteden het alleen lang niet allemaal aan de goeie zaken. Of hengelt het college naar meer soldij voor bewezen diensten? Daarvoor verwachten wij betere prestaties van de wethouders, waaronder krachtiger verzet tegen de sluipende inlijving van Oudewater door Woerden. Het Team Oudewater, ingesteld om de nabijheid van de ambtelijke ondersteuning van het Oudewaterse college te versterken als middel om de beleidsvrijheid te beschermen, is opgelost in de werkorganisatie van
inWoerden. Natuurlijk is dat omkeerbaar, maar het helpt niet en had op zijn minst eerst met de gemeenteraad besproken moeten worden.

Datzelfde geldt voor de afschaffing van de zogeheten C-projecten, u weet wel die list om meerkosten in rekening te brengen aan Oudewater voor diensten die winkel Woerden niet in haar schappen heeft liggen. Het is op zichzelf prima dat deze fantoomprojecten afgeschaft zijn, mits daarmee ook de meerkosten en de gedwongen winkelnering van de baan zijn. Ik hoor graag hoe dat geregeld is.

De echte intenties van het college ten aanzien van het behoud van de beleidsvrijheid en in het verlengde daarvan, het behoud van de zelfstandigheid, tonen zich in de verwerking van de afspraak in het beleidsprogramma van de coalitie over het evalueren de dienstverleningsovereenkomst (DVO). Daarvoor heeft het college brutaalweg geen euro opzij gezet in de begroting. De slagers gaan dus hun eigen vlees keuren. Waar dat bij het zelfverklaarde ‘partnerschap’ van de dagelijks bestuurders van de gemeenten toe leidt, laat zich raden. Als de gemeenteraad dit over haar kant laat gaan, is de uitweg van de fuik verder weg dan ooit en komt het einde van de zelfstandige gemeente Oudewater snel in zicht, voorspel ik. Ik zie de motie van de coalitie waarmee we iets heel anders hebben afgesproken dan ook met belangstelling tegemoet.

 

Dank voor uw aandacht. Op naar de broodjes!